Hoe stoppen we de burn-outpandemie? We vroegen drie getuigen uit onze Zeitgeist-reeks van vorig jaar om terug te blikken: wat had de druk van de ketel kunnen halen? ‘Je moet durven uit te spreken wat er scheelt. En je hebt een baas nodig die bereid is te luisteren.
’‘Als ik mijn grenzen beter had gekend, ze had durven te uiten én als mijn werkgever daar ook rekening mee had gehouden, was het misschien niet zo ver gekomen’, zegt. ‘Alleen wist ik niet meer wat ik wel of niet oké vond. En als ik toch durfde aan te geven wat ik te stresserend vond, veegde mijn baas het van tafel of kaatste die de bal terug.’
Een dagboek kan verhelderen wat er speelt, vervolgt hij. ‘Noteer wat je bezighoudt, wat energie vraagt. Schrijven maakt je bewuster. Bij mentale problemen verschuift je dagindeling vaak. Als je plots telkens om half vier malend wakker wordt of je raakt maar niet uit bed, neem je dat het best ernstig. Als je plots geneigd bent meer te drinken, je geen zin hebt om mensen te zien terwijl je erg sociaal bent, kan dat ook een teken aan de wand zijn. Heb daar aandacht voor.
Zoek uit of je niet aan allerlei onuitgesproken verwachtingen van anderen voldoet. ‘Vroeger bood ik al hulp aan nog voor iemand iets vroeg, zowel op het werk als privé’, zegt Evi. ‘Soms zat ik tot ’s avonds laat te zoeken naar een oplossing voor het probleem van een collega. Als mijn ouders sukkelden met hun administratie, nam ik die meteen over. Ik adopteerde problemen van anderen, maakte er mijn probleem van. Daar stak ik ongelooflijk veel energie in.’Erg herkenbaar, vindt P.
Over één zaak zijn ze het roerend eens. Burn-outpreventie staat of valt met luisterbereidheid en openheid langs werkgeverskant voor emotionele en mentale noden van hun medewerkers. Je kunt wel leren aangeven dat het te veel is, als je werkgever dat negeert en je telkens weer over de rand duwt, kom je toch in de problemen.
‘Tijdens mijn burn-out kreeg mijn vader chemo, ik had geen tijd om er voor hem te zijn’, zegt Evi. ‘Werk kwam op de eerste plaats. Waarom is werk onze identiteit geworden? Het is maar een deel van je leven. In onze neoliberale samenleving is er zo veel druk en stress dat niemand nog écht tijd neemt voor elkaar of voor wat echt telt. Het ondergraaft het sociale weefsel.’